آسیب‌شناسی عملکرد مسئولان درباره نامگذاریهای سالانه
«این شعارها نه فقط یک امر نمایشى است، و نه هم اینجورى است که ما خیال کنیم در این سال، این شعار همه‌ى مشکلات کشور را حل خواهد کرد؛ نه، این تشریفاتى نیست، نمایشى نیست؛ این خط روشنى را به ما نشان میدهد... این همتِ بیشتر مخصوص امسال نیست. همت برتر مخصوص سال 89 نیست. ما باید این را به عنوان یک انگشت نمایشگر راه در مقابل چشم خودمان قرار بدهیم؛ همتمان را نباید کم کنیم. کارهاى بزرگى داریم، اهداف بلندى در مقابل ماست؛ باید همت را بلند داشت تا بتوانیم به آن هدفها برسیم. کار هم باید بیشتر بشود. کار باید متراکمتر بشود تا بتوانیم به آن اهداف برسیم.»
مقام معظم رهبری هر ساله را نامی را به عنوان نام سال تعیین می‌کنند. همان‌طور که از بیانات ایشان مشخص می‌شود، هدف این نام‌گذاری نشان دادن خط حرکت مسئولان و مردم است. صرف تعیین نام از سوی ایشان اثرات و برکات زیادی برای کشور دارد و نوعی تغییر و اصلاح در فرهنگ عمومی مردم و مسئولان را ایجاد می‌نماید. لیکن نباید غفلت کرد که برخورد مسئولان با این نام‌گذاری‌ها توام با اشکالات و ایراداتی بوده است که این یادداشت در صدد تبیین برخی از مهمترین آنها است. به این امید که در سال جاری این ایرادات کاهش بیاید.
- برخورد شعاری: شاید مهمترین و اولین آسیب محدود شدن به فعالیت‌های شعاری و تبلیغاتی است. بلافاصله تابلوهای بزرگ با عنوان سال جدید در شهرها نصب می‌شود، هر صاحب تریبونی سعی می‌کند در سخنان خود به نوعی به نام سال اشاره نماید، همایش‌های متعدد، نشریات و ویژه‌نامه ها منتشر می‌شود و... البته که بخشی از این کارها ضرروی است و اساسا بدون یک کار فرهنگی و ترویجی نمی‌توان به هدف مد نظر رسید اما :
- اولا خارج شدن از حد معمول در کار تبلیغی منجر به اسراف بیت‌المال می‌شود و نوعا اثرات منفی بر روی افکار عمومی به جا می‌گذارد. لذا باید کار تبلیغی و رسانه‌ای هم به اندازه و هم با کیفیت و دقت خوب انجام شود.
- ثانیا همه فعالیت‌ها نباید به کار تبلیغاتی محدود شود. دیده شده است سازمانهایی که وظایف اصلی بر عهده دارند و باید کارهای عملی بکنند، صرفا اقدام به کار تبلیغاتی کرده‌اند. هدف اصلی نام‌های سالانه تحرک در کشور برای تحقق اهداف است و نه فقط حرف زدن.
- برخورد ابزاری و تناقص در عملکرد: در سال اصلاح الگوی مصرف همایش‌های متعددی برگزار شد که نام اصلاح الگوی مصرف را یدک می‌کشیدند اما در اجرای آنها هیچ نشانه‌ای از اصلاح الگوی مصرف نبود. چندین مدل غذا، ریخت و پاش‌های فروان و... . این نمونه یک رفتاری متناقض است. صدا و سیما برای اصلاح الگوی مصرف برنامه‌های خوبی ساخت اما همچنان روح حاکم بر سریال‌های عادی، تبلیغات تلویزیونی و... در خلاف جهت اصلاح الگوی مصرف و در جهت مصرف زدگی بود. صدا و سیما می‌توانست یک نفر و یا یک کمیته را مسئول تطبیق تبلیغات تلویزیونی با اصلاح الگوی مصرف نماید. شایسته تحقق شعار همت مضاعف و کار مضاعف این بود که مسئولان روز هفتم فرودین‌ماه در سر کار خود حاضر باشند. این می‌توانست نشان‌دهنده جاری شدن روح نام سال در مسئولان باشد.
- گم‌شدن در روزمرگی نظام اداری: نظام اداری کشور دچار روزمرگی شدید است. این روزمرگی به گونه‌ای است که عملا هیچ ماموریت جدیدی را نمی‌توان به آن تزریق کرد. ماموریت‌ها و حرف‌های جدید در خوش‌بینانه‌ترین حالت به صورت یک ستاد ویژه، نماینده ویژه و یا کارگروه و... در حاشیه ساختار اداری قرار می‌گیرد. حال آنکه توقع این است که نامگذاریهای سالانه در متن فعالیت‌های نظام اداری کشور قرار بگیرد و نظام اداری کشور برای تحقق آن اهتمام ویژه نماید. لیکن به دلیل حاشیه‌ای شدن نامگذاریهای سالانه در نظام اداری عملا خروجی‌های مسئولان در این زمینه کم‌تر از حد انتظار است.
- تعمیم به همه چیز ؛ غفلت از محورهای اصلی مد نظر رهبری: مقام معظم رهبری در سال‌های اخیر پس از اعلام نام سال، در سخنرانی اول فروردین ماه به تبیین مصادیق عینی از نام سال پرداخته‌اند تا از کلی گویی اجتناب شده و بتوان از مسئولان نظام درباره عملکردشان پاسخ طلبید. از اشکالات رایج این است که این اولویت‌ها به میزان کافی مورد توجه مسئولان قرار نمی‌گیرد. البته کارهای زیادی در لوای نام سال انجام می‌شود و حتی نام سال بر روی بسیاری از کارهای معمول و روزمره گذاشته می‌شود(بسیاری از فعالیت‌هایی که به صورت طبیعی انجام می‌شد را به نام سال مرتبط می‌کنند) و لیکن درباره محورهای اصلی مد نظر رهبری گزارش شفافی از سوی مسئولان ارائه نشده است.
مثلا در سال گذشته رهبری 4 موضوع نان، آب، انرژی و فرهنگ عمومی را به عنوان مهمترین مصادیق اصلاح الگوی مصرف ذکر کردند. اینک باید در خیل گزارشهایی که در موضوع سال اصلاح الگوی مصرف ارائه شده است درباره این 4 موضوع جستجو کرد و دید که مشخصا برای این چهار مطالبه رهبری در سال گذشته چه اقداماتی انجام شده است؟
- نکته پایانی: در سال جاری نیز رهبری برای نام همت مضاعف، کار مضاعف 7 محور مهم و اساسی را ذکر کرده‌اند. جدای از فعالیت‌های تبلیغاتی و اقداماتی که نام همت مضاعف و کار مضاعف بر خود می‌گیرند، انتظار می‌رود مسئولان مربوط در ماه‌های اولیه سال درباره این 7 محور برنامه مشخص ارائه دهند و در پایان سال نیز در میان همه گزارش‌های متعدد؛ تکلیف عملکرد مسئولان نظام در این موضوعات مشخص و گزارش‌ها شفاف باشد:
1. همت مضاعف و کار مضاعف در عرصه‌ى علم و تحقیق.
2. همت مضاعف و کار مضاعف در استفاده‌ى بهینه از منابع موجود کشور و امکاناتى که وجود دارد. یعنى همان چیزى که یکى از ارکانش اصلاح الگوى مصرف است. از آب در کشور استفاده‌ى بهینه بشود...مسئله‌ى مصرف برق و مصرف حاملهاى انرژى - بنزین، گازوئیل - هم مهم است.
3. همت مضاعف و کار بیشتر در کیفیت بخشیدن به تولیدات داخلى
4. همت مضاعف و کار مضاعف در تأمین سلامت. یک بخش از مسئله‌ى تأمین سلامت، مسئله‌ى ورزش همگانى است
5. همت مضاعف و کار مضاعف در سرمایه‌گذارى، در کارآفرینى
6. همت مضاعف و کار مضاعف در مسئله‌ى تولید فکر. کتابخوانى، افزایش معلومات عمومى در زمینه‌هاى گوناگون
7. و از همه مهمتر، همت مضاعف و کار مضاعف در مبارزه‌ى با فقر، در مبارزه‌ى با فساد، در مبارزه‌ى با بى‌عدالتى.
